இது தமிழ் மண்ணில் எந்நாளும் மலரும் ஒரு நினைவு.
சுமார் எண்ணுறு ஆண்டுகளுக்கு முன், கொல்லிடம் ஆற்றங்கரையில் வாழ்ந்தோர் அங்கிருந்த பெருமாளின் திருவிழாவைக் காண துயிலெடுக்காது விழித்திருக்கின்றனர். வாசல்கள் மலர்சேகரங்களால் அலங்கரிக்கப்பட்டு, திருவிளக்குகள் ஒளியூட்டும் அந்த இரவின் சீரழகின் கோலமும் கொண்டாட்டத்தின் மகோற்சவமும் எங்கும் திரளியிருந்தது. மக்களோ அந்த மகதோற்சவத்தில் பிரம்மிக்க, அதற்குக் காரணமான அச்சார்யர்கள் – ஸ்ரீ வேதாந்த தேசிகர், ஸ்ரீசுதர்ஷண சூரி – பெருமாளின் திருமுறை அனுஷ்டிக்க வந்திருந்தனர். அந்தக் கூட்டத்தில் வயதில் முதிர்ந்த பிள்ளை லோகாச்சாரியர், கண்ணீரின் மலர்ச்சியோடு பெருமாளைத் தியானித்துக் கொண்டிருந்தார்; அவரின் நெஞ்சம் பரம்பொருளின் திருவருளால் நிறைந்திருந்தது.
அந்த நிமிடம்தான் அது நிகழ்ந்தது. ஒருவன் ஓடி வந்து, பெரும் பயத்தில், “ஆசார்யரே! காவிரி நதிக்கரையில் துணி துவைத்தபோது காரணம் எதுவும் இல்லாமல் என் கழுதைகள் திடீரென ஓடிவிட்டன. அச்சத்துடன் எதற்காக என்றறியச் சென்றபோது குதிரைகளில் ஆயுதங்களை ஏந்திய பெரிய படை வருவதைப் பார்த்தேன். அவர்களது உடைமைகள் பார்த்தால் இவர்கள் முகலாயப் படைவீரர்கள் போலக் தெரிகின்றனர். நம் திருத்தலத்துக்கும் நம் பெருமாளுக்கும் என்ன நேரும் என்று பயமாக இருக்கிறது,” என்றான்.
அதற்குள் அச்சு அஞ்சாமலிருந்த பிள்ளை லோகாச்சாரியர், மனம் கனிந்து, "பிரபஞ்ச நாதன் காத்துக்கொள்வார்," என்று திடமாகப் பேசினார். ஆனால் அவர்களின் மனம் அப்படியே உறுதியானாலும், அச்சார்யர்கள் அனைவரும் ஒன்று கூடி அந்தப் பயங்கர தருணத்தை எதிர்கொள்ளத் திட்டமிட்டனர்.
மூல விக்கிரகத்தைப் பாதுகாக்கவும், எதிரிகளின் திருவருள் பாசத்திற்கு உட்படாமல் தற்காத்துக் கொள்ளவும் மூன்று குழுக்களைப் பிரித்தனர். முதற்குழுவினருக்கு வழிநடத்த பிள்ளை லோகாச்சாரியர் தன் பரிவாரர்களுடன் பெருமாளையும் தாயாரையும் மூடிய பல்லக்கில் ஆழ்ந்த மரியாதையோடு தெற்கே எடுத்துச் செல்ல விரைந்து புறப்பட்டார். சுதர்ஷண சூரி, பின்னர் மண்டபத்தின் முகப்பில் ஒரு செங்கல் சுவற்றைக் கட்டிக் கொள்ளும்படி கற்றார்; அதனை நிரப்ப, பக்தர்களும் உதவினர். இந்த சுவற்றினால் பகைவரை திசை திருப்ப முடிந்தது.
மூன்றாவது குழு தேசிகரைக் காப்பாற்றி, சமயத்தின் பூர்விகத்தை புனிதமாகக் காப்பாற்றும் பொறுப்பில் இருந்தனர். இப்பெருமான் ராமானுஜரின் ஆணையோடு வரலாற்றின் தடம் சேமிக்க வேண்டிய ஸ்ருதப்ரகாசிகா என்னும் அரிய நூலை சுதர்ஷண சூரி, தனது குழந்தைகளின் பாதுகாப்போடு தேசிகரிடம் ஒப்படைத்தார். அதன்பின், பக்தர்கள் திரும்ப வீட்டிற்கு செல்லும்போது கண்ணீரில் ஆழ்ந்திருந்தனர்; அவர்களது மனம் அச்சத்தில் மூழ்கியிருந்தது.
அந்த இரவில், குடியிருப்பில் இருந்த மக்கள் அச்சத்துடன் தங்கியிருந்தபோது, வீரர்கள் அங்குள்ள செல்வங்கள் அனைத்தையும் அச்சுறுத்தி அடிமட்டத்திற்குள் நுழைந்தனர்.
பகலோரத்தில் திசையில் பிரிந்திருந்த ஸ்வாமி தேசிகர், சில சிறுவர்களுடன் ஒரே கருணையோடு படைத்தலைத் தாண்டி, விழுங்கும் இரவையும் தாண்டி காவலின் கையில் சிறுவர்களுடன் சாமர்த்தியமாகக் காத்திருந்து, நெடிய பயணத்தின் வழியே ஆவிக்கால நம்பிக்கையுடன் சற்றும் தளராமல் ஜோதிஸ்குடி என்ற மலைப்பாதையில் ஓய்வெடுத்தார்.
அங்கு இறுதிக்கண் தன்னுடைய மறைபணியை முடித்து வைத்த பிள்ளை லோகாச்சாரியர், அர்த்திராவின் திருக்குறிப்பு நினைத்து பரமபதம் அடைந்தார். உடல் பிணைப்பும் மனக் கனவுமாக உயர்ந்து நிற்கும் அந்த சித்தத்துடன், அவரின் புகழின் சின்னமாக அப்பகுதியில் மங்கிய மண்டபத்திற்குள் அவர் அடங்கினார்.
அவரின் துணிச்சலும் தியாகமும் இன்றும் தமிழர் நெஞ்சத்தில் கன்னியாககான முத்திரையாகக் காட்சி தருகின்றது.