अमानित्वाम्बुधौ मग्नः सत्यदम्भविवर्जितः।
अहिंसाक्षान्तिसंयुक्तः प्रथमं पदमश्नुते॥
आर्जवाचार्यसेवाभ्यां शौचस्थैर्यसमन्वितः।
विनिग्रहेण चात्मस्य द्वितीयं सोपमार्चति॥
इन्द्रियार्थेषु वैराग्यं त्यक्त्वाहंकारवासनाम्।
जन्ममृत्युजराज्ञानी तृतीयं मार्गमाप्नुयात्॥
असक्तिः सर्वभूतेषु अनभिष्वङ्गसंयुता।
आत्मज्ञानप्रदीपेन तत्त्वज्ञानं प्रकाशते॥
एकान्तसेवया शान्तः जनसंसर्गवर्जितः।
समचित्तं समाश्रित्य दैवीं सम्पदमश्नुते॥
अमात्सर्येण दयया समताकारुणान्वितः।
मैत्रीभावं समाश्रित्य षष्ठं सोपानमाप्नुयात्॥
ज्ञानयोगो ध्यानयोगः कर्मयोगस्तथैव च।
भक्तियोगसमायुक्तः सप्तमं पदमश्नुते॥
मोक्षसाधनमार्गेण ब्रह्मनिष्ठासमन्वितः।
आत्मनिवेदनेनैव परमार्थं समश्नुते॥
यथा नदी प्रवाहेण सागरं प्राप्नुयाद् ध्रुवम्।
तथा गुणानुसारेण मोक्षमार्गं प्रपद्यते॥
पद्मपत्रमिवाम्भस्थं निर्लेपं तिष्ठते यथा।
तथा सर्वगुणैर्युक्तः मुक्तः संसारबन्धनात्॥
1. Foundational Virtues (मूल गुण)
अमानित्व (Amānitva) - Humility/absence of pride
अदम्भित्व (Adambhitva) - Freedom from hypocrisy
अहिंसा (Ahimsa) - Non-violence
क्षान्ति (Kshānti) - Forbearance/patience
2. Mental Disciplines (मानसिक अनुशासन)
आर्जव (Ārjava) - Straightforwardness
आचार्योपासना (Āchāryopāsana) - Service to the spiritual teacher
शौच (Shaucha) - Cleanliness (internal and external)
स्थैर्य (Sthairya) - Steadfastness
3. Spiritual Practices (आध्यात्मिक साधना)
आत्मविनिग्रह (Ātmavinigrah) - Self-control
इन्द्रियार्थेषु वैराग्य (Indriyārtheshu Vairāgya) - Detachment from sense objects
अनहंकार (Anahamkāra) - Absence of ego
जन्ममृत्युजराव्याधिदुःखदोषानुदर्शन (Janma-mrityu-jarā-vyādhi) - Perception of evil in birth, death, old age, disease
4. Knowledge Path (ज्ञान मार्ग)
असक्ति (Asakti) - Non-attachment
अनभिष्वङ्ग (Anabhishvanga) - Freedom from entanglement
आत्मज्ञान (Ātmajñāna) - Self-knowledge
तत्त्वज्ञानार्थदर्शन (Tattvajñānārtha-darshan) - Understanding the meaning of truth
5. Devotional Qualities (भक्ति गुण)
एकान्तसेवा (Ekāntasevā) - Solitude
अरतिर्जनसंसदि (Aratir-janasamsadi) - Aversion to crowds
नित्यं च समचित्तत्वम् (Nityam cha samachittatvam) - Constant evenness of mind
दैवी सम्पत् (Daivī Sampat) - Divine qualities
6. Social Virtues (सामाजिक गुण)
अमात्सर्य (Amātsarya) - Absence of envy
दया (Dayā) - Compassion
समता (Samatā) - Equanimity
कारुण्य (Kāruṇya) - Mercy
7. Higher Consciousness (उच्च चेतना)
ज्ञानयोग (Jñānayoga) - Path of knowledge
ध्यानयोग (Dhyānayoga) - Path of meditation
कर्मयोग (Karmayoga) - Path of selfless action
भक्तियोग (Bhaktiyoga) - Path of devotion
8. Supreme Realizations (परम अनुभूति)
मोक्षसाधन (Mokṣasādhana) - Means of liberation
ब्रह्मनिष्ठा (Brahmanishthā) - Steadfastness in Brahman
आत्मनिवेदन (Ātmanivedana) - Self-surrender
परमार्थ (Paramārtha) - Supreme goal
No comments:
Post a Comment